Rodzice nastolatków często niepokoją się, czy ich dziecko ma lub może mieć kontakt z narkotykami. Niewielka wiedza na temat substancji psychoaktywnych sprawia, że w nowej, nieakceptowanej sytuacji •narkotyk u mojego dziecka• działania opiekunów mogą być chaotyczne, obarczone lękiem, nieadekwatne do zaistniałego zdarzenia („jak może mi to robić?!”) i dalekie od racjonalności.
Moje dziecko używa substancji? Emocje w sytuacji zaskoczenia
Gdy narkotyk pojawi się w świecie naszego dziecka, pojawia się również w naszym. Rodzic ma prawo do zadawania sobie pytań w rodzaju: Jak mogło do tego dojść? Co przeoczyliśmy? Taka refleksja może być przydatna i jest naturalną reakcją, jednak najważniejszym działaniem w ta kiej sytuacji jest poświęcenie czasu oraz uwagi dziecku i przeprowadzenie z nim spokojnej rozmowy o zaistniałym zdarzeniu. Nie oczekujmy wyczerpujących wyjaśnień, nie oskarżajmy, a wysłuchajmy. Nie oczekujmy wyczerpujących wyjaśnień, nie oskarżajmy, a wysłuchajmy
Istotnym elementem dobrych wzajemnych relacji w domu jest zaufanie. Jego naruszenie może być zarzewiem konfliktu, który oddala obie strony od porozumienia, pozbawia je poczucia bezpieczeństwa a przy dalszym zaniechaniu działań wymyka się spod kontroli. W tej sytuacji istotne jest zapewnienie dziecka o tym, że nie jesteśmy jego wrogami, że stoimy “po jego stronie”. Zaproponujmy wspólne szukanie rozwiązań, które zabezpieczą nasze dziecko przed kolejnymi próbami sięgania po substancje psychoaktywne. Powinniśmy też przedstawić dziecku nasze podejście do używania substancji: nie straszmy, ale bądźmy stanowczy. Jeżeli dziecko nie zaniecha kontaktu z narkotykami, to przede wszystkim ono na tym ucierpi.
Często można spotkać się ze stwierdzeniami sugerującymi możliwość uzależnienia już od pierwszego użycia. Warto jednak zapamiętać, że uzależnienie nie pojawia się od pierwszego użycia danej substancji. Jednakże im częściej osoba używa substancji, tym większe jest ryzyko uzależnienia. To od naszej szybkiej, a przede wszystkim przemyślanej, reakcji zależy zdrowie i przyszłość nastolatka.
Krótkie nazwanie problemu i ustalenie konkretnego terminu dłuższej rozmowy z dzieckiem, może być pierwszym krokiem
Reakcja rodziców powinna być więc adekwatna do sytuacji i możliwie szybka, by mogła zostać odebrana jako interwencja wobec konkretnego zachowania. Gdy sytuacja wymaga pilnej reakcji, np. wezwania pogotowia, to trzeba postępować zdecydowanie w trosce o bezpieczeństwo i zdrowie dziecka. Czasem jednak krótkie nazwanie samego problemu i ustalenie konkretnego terminu dłuższej rozmowy z dzieckiem, może być pierwszym krokiem na drodze do jego rozwiązania.
Będzie to zarówno interwencją, jak i pozwoli rodzicowi przygotować się do rozmowy, odbyć konsultację ze specjalistą i da mu czas na zaplanowanie dalszego postępowania.
Jak postępować? Telefon zaufania, a może poradnia?
Gdy nasze dziecko sięga po substancje zmieniające świadomość, warto skontaktować się z poradnią zajmującą się uzależnieniami – nie za karę, ale w celu poznania opinii specjalisty, by dowiedzieć się jak właściwie postępować w sytuacji budzącej duże emocje. Wizyta w poradni i kontakt z terapeutą może nie tylko dziecku podkreślić powagę sprawy ale również to, że sytuacja jest nieakceptowalna i nie będzie na nią przyzwolenia. Rodzic może sam nawiązać kontakt z poradnią, ale warto, by dziecko również usłyszało zdanie specjalisty i by po pomoc zgłosić się wspólnie.
Przekazanie dziecku rzetelnych informacji na temat używania narkotyków jest adekwatną odpowiedzią…
zobacz krzywoweszlo.pl»
Jeśli nie jesteśmy gotowi na kontakt z poradnią możliwe jest też skorzystanie z telefonu zaufania, gdyż może okazać się, że interwencja rodzica ustalona po konsultacji w telefonie zaufania, będzie wystarczająca. Przekazanie dziecku rzetelnych informacji na temat konsekwencji używania narkotyków jest adekwatną odpowiedzią na problem. Konsekwencje zdrowotne często są przez młodych ludzi bagatelizowane, bo wydają się odległe. Konsekwencje prawne są niepodważalne, jednak również dobrze powołać się na wiarygodne źródło.
Najistotniejsze jednak jest to, by rodzic uzgodnił z dzieckiem zasady dotyczące używania substancji psychoaktywnych (jeżeli nie były wcześniej omówione) oraz wspólnie ustalił ewentualne konsekwencje związane z nieprzestrzeganiem ustalonych zasad.
Dobrze przeprowadzony kontakt terapeutyczny, w przypadku wizyty rodzica i dziecka, lub specjalistyczna porada, w przypadku kontaktu samych rodziców, powinny złagodzić napięcie, oczywiste w sytuacji nowej i zaskakującej. Dodatkowo może dać poczucie bezpieczeństwa i skłonić do refleksji dziecko, które weszło w konflikt z normami praktykowanymi w domu, jeśli takie zostały ustalone, oraz normami społecznymi i prawnymi.
Nastolatek po rozmowie z rodzicami powinien czuć, że może liczyć na ich wsparcie, pozbawione agresji i nieracjonalnych zachowań. W przygotowaniu do takiej rozmowy może pomóc wizyta w wyspecjalizowanej placówce. Jest to dla dziecka sygnał i zapowiedź, że rodzice nie bagatelizują sytuacji. W razie potrzeby kontakt terapeutyczny zapewnia również możliwość skierowania do szpitala lub pobytowej placówki terapeutycznej.
Prawo?
Narkotyki w polskim ustawodawstwie pozostają substancjami zakazanymi, za których posiadanie, zgodnie z obowiązującą Ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii, grozi odpowiedzialność karna, zagrożona karą pozbawienia wolności (Dz.U. z 2012 r. poz. 124).
Nikt nie jest nieomylny i wszechwiedzący, jednak reakcje rodzicielskie na sytuacje nowe i zaskakujące powinny być jednoznaczne – bardzo istotna jest wspólna, jednolita postawa, wyrażana zgodnie i zdecydowanie. To rodzice wspólnie podejmują decyzje dotyczące procedury wyjaśnienia sytuacji oraz jako prawni opiekunowie, w porozumieniu z dzieckiem, określają jakie działania będą podejmowane. Cała rodzina w równym stopniu powinna być konsekwentna w egzekwowaniu ustaleń.
Szkoła i znajomi?
Częstym pojawiającym się dylematem jak reagować w trudnych sytuacjach może być obawa przed opinią otoczenia zarówno w kręgu rodziny, znajomych oraz środowiska szkolnego dziecka. Przy zachowaniu stosownej poufności i wiary w ludzki rozsądek, należy porozmawiać z wychowawcą klasy, do której chodzi dziecko. Rodzic nie ma obowiązku tłumaczyć się przed wychowawcą czy pedagogiem szkolnym. Powinien zasygnalizować jednak swoją troskę, oczekując reakcji adekwatnej do okoliczności – najwłaściwiej w postaci skupienia większej uwagi na zachowaniach uczniów. Rodzic ma także prawo wymagać od wychowawcy pełnej dyskrecji.
…jeżeli w kręgu znajomych lub w otoczeniu dziecka pojawiły się narkotyki, to o tym fakcie wie więcej osób
Należy mieć świadomość, że jeżeli w kręgu znajomych lub w otoczeniu naszego dziecka pojawiły się narkotyki, to o tym fakcie wie więcej osób, np. jego przyjaciele i znajomi, inni uczniowie z klasy, a być może ich rodzice, którzy mogą znaleźć się w podobnej sytuacji. Adekwatność reakcji do sytuacji i jej szybkość ma znaczenie nie tylko ze względu na zdrowie dziecka, ale również na jego bezpieczeństwo i konsekwencje prawne.
Gdzie szukać pomocy specjalistów?
Gdy zaobserwowaliśmy niepokojące zachowania, mamy podejrzenie lub pewność, że nastolatek używa substancji psychoaktywnych, warto skontaktować się z Telefonem Zaufania Narkotyki-Narkomania (800 199 990). Numer jest bezpłatny i anonimowy. Można również zgłosić się bezpośrednio do specjalisty w placówce leczenia uzależnień. Adresy placówek pomocowych znaleźć można tutaj (aktywny link: https://www.narkomania.org.pl/baza-placowek).
« Więcej na temat kampanii | Strona krzywoweszlo.pl »
Wsparciem mogą być bezpłatne programy:
Zadanie publiczne jest realizowane przez Fundację Polska Sieć Polityki Narkotykowej w ramach Narodowego Programu Zdrowia i sfinansowane ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych, będących w dyspozycji Ministra Zdrowia w ramach konkursu przeprowadzonego przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.