Wspieranie osób z problemem uzależnień opuszczających zakłady karne
Warszawski Standard Pomocy powstał z inicjatywy Stowarzyszenia JUMP’93 gdyż chcemy, by każda osoba z problemem narkotykowym, która się do nas zgłosi, znalazła w jednym miejscu odpowiednie dla swoich potrzeb, łatwo dostępne, bezpłatne, kompleksowe wsparcie, nie obciążone presją w wyborze którejkolwiek z dostępnych opcji pomocy.
Obecnie, przy tworzeniu WSP współpracujemy z Biurem Rzecznika Praw Osób Uzależnionych i Polską Siecią Polityki Narkotykowej.
Działania, które są prowadzone w ramach WSP to Poradnia prawna dla osób z problemem uzależnienia i ich rodzin (program prowadzony od 2009 roku we współpracy z Kliniką Prawa i Administracji UW), Klub Pacjenta Substytucyjnego (prowadzony od 2011), Biuro Rzecznika Praw Osób Uzależnionych – prowadzone od 2009, zajmujące się problemami naruszenia praw pacjenta w placówkach terapeutycznych, monitorowaniem funkcjonowania ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii. Biuro Rzecznika; Biuro wydaje swój raport w formie rocznika, Magazyn MNB (siedziba redakcji kwartalnika w Krakowie, www.magazynmnb.pl), Program CANDIS.
W 2014 roku zajęliśmy się głównie rozszerzaniem działalności WSP o projekt probacyjny nazwany również „Warszawskim Standardem Pomocy”, który w formie pilotażu finansowany był ze środków Ministerstwa Sprawiedliwości. Założeniem projektu było objęcie opieką osób przebywających w AŚ i ZK w związku z ich uzależnieniem od narkotyków, które w niedługim czasie miały opuścić te jednostki. W ramach projektu zaangażowaliśmy dwie asystentki posiadające doświadczenie w pracy z osobami wykluczonymi społecznie (bezdomnymi, uzależnionymi, opuszczającymi zakłady karne), które jednocześnie są terapeutkami uzależnień i kuratorami społeczni. Asystentki opracowywały z każdą z osób objętych projektem tzw. “plan na wyjście”, który był realizowany wspólnie z tą osobą już po jej zwolnieniu.
Na potrzeby pilotażu podpisaliśmy porozumienie o współpracy z AŚ Warszawa-Grochów oraz AŚ Warszawa-Służewiec, gdzie nasze terapeutki systematycznie prowadziły spotkania indywidualne i grupowe, rozdawały ulotki o projekcie i informowały zainteresowanych o możliwych formach kontaktu oraz pomocy. Zajęcia takie prowadzone były również z osobami, które opuściły już areszty śledcze i odbywały się na terenie Klubu mieszczącego się w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej 85, gdzie osoba taka mogła spotkać się ze swoim asystentem, skorzystać z porady prawnika, psychologa, zajęć komputerowych, otrzymać pomoc w znalezieniu pracy, napisaniu CV, w kontaktach z urzędami, pracownikami OPS, kuratorem, w nawiązaniu kontaktu z rodziną.
Rolą asystenta w przypadku osób po opuszczeniu aresztów śledczych było dalsze wspieranie tej osoby we wszelkich sprawach życiowych. W Klubie taka osoba mogła codziennie otrzymać pomoc w znalezieniu miejsca w schronisku, mieszkania readaptacyjnego czy w wynajęciu pokoju, spędzić czas w bezpiecznym środowisku, poszukiwać pracy (gazety, komputer, telefon, ksero), uzyskać skierowanie na kurs lub szkolenie zawodowe – słowem, otrzymać wszelką dostępną u nas pomoc w stawianiu pierwszych kroków na wolności.
Na przestrzeni 2014 roku udało nam się objąć pomocą 41 osób z tego, pomimo braku kontynuacji finansowania, w dalszym ciągu prowadzimy 10 osób, które niebawem opuszczą zakład karny oraz otrzymujemy wiele listów od osób osadzonych w jednostkach penitencjarnych. Większość listów to prośby o pomoc w pozyskaniu mieszkań socjalnych, w uregulowaniu powstałego zadłużenia oraz o pomoc w uzyskaniu leczenia substytucyjnego na terenie zakładu karnego lub aresztu śledczego. Na każdy z tych listów odpowiadamy i staramy się w miarę naszych ograniczonych obecnie możliwości, pomóc.
Marta Gaszyńska