3 i 4 lipca 2018 r. w Brukseli odbyła się sesja plenarna nowo wybranego Forum Obywatelskiego ds. Narkotyków (Civil Society Forum on Drugs) — grupy eksperckiej złożonej z kilkudziesięciu organizacji europejskich, do których należy Polska Sieć Polityki Narkotykowej.
W składzie Forum, obok dobrze znanych członków CSFD, jak węgierskie Rights Reporter Foundation, portugalski APDES, czy irlandzkie CityWide i Ana Liffey Drug Project, znalazły się również nowe organizacje, m.in. European Association for Palliative Care, zrzeszająca ponad 50 organizacji wspierających i promujących rozwój leczenia paliatywnego w Europie i na świecie.
Problematyka i zakres działań Forum
Spotkanie inauguracyjne odbyło się przy udziale Komisji Europejskiej, reprezentowanej przez Florianę Sipalę – dyrektorkę oddziału ds. walki z przestępczością zorganizowaną i polityką narkotykową. Poranna sesja plenarna, odbywająca się budynku Charlemange Komisji Europejskiej, posłużyła przedstawianiu członków i zapoznaniu ich z zasadami Forum.
Sytuacja w Europie
Po prezentacji organizacji uczestniczących w sesji, Floriana Sipala przedstawiła krótkie sprawozdanie podsumowujące dokonania Komisji na polu kształtowania racjonalnej polityki narkotykowej oraz problemu ciągłego pojawiania się nowych substancji psychoaktywnych. W wystąpieniu Sipala podkreśliła, że liczba użytkowników narkotyków i osób uzależnionych ciągle wzrasta, tak samo jak produkcja substancji (zwłaszcza kokainy) i liczba osadzonych w więzieniach w związku z przestępstwami narkotykowymi.
Członkowie forum zwrócili uwagę na potrzebę dywersyfikacji narzędzi używanych do realizacji celów europejskiej polityki narkotykowej, gdyż obecne środki nie są dostosowane do potrzeb konkretnych grup użytkowników – kobiet, mężczyzn, osób bezdomnych oraz mniejszości etnicznych czy seksualnych.
Narkotyki wśród uchodźców
Została również poruszona niezwykle interesująca kwestia nasilania się problemu uzależnienia od narkotyków i nowych substancji psychoaktywnych przez imigrantów docierających do państw zachodnich, jak Belgia czy Francja. Abstrahując od migrujących obywateli tzw. państw opiumowych (Afganistan, Pakistan), którzy problem używania opiatów „przywieźli ze sobą”, niezwykle niepokojące są dane dotyczące uzależnień w grupie uchodźców, którzy z narkotykami spotykają się już „na miejscu”. Jest to spowodowane tym, że w biednych dzielnicach, w których osiedlają się migranci, można zaobserwować aktywną działalność grup przestępczych, zajmujących się m.in handlem nielegalnymi substancjami. Bezrobocie i brak zainteresowania ze strony państw przyjmujących, a co za tym idzie, brak życiowych perspektyw, popycha ludzi w stroną przestępczości i narkotyków.
Grupy Robocze
Kolejnym punktem sesji, było przedstawienie raportów z działalności Grup Roboczych (Working Groups – WG), na które podzielone są organizacje należące do Forum.
Jako pierwszy raport zdawał Peter Sarosi (Rights Reporter Foundation) przewodniczący grupy „WG1 – EU Action Plan”, zajmującej się działaniem na poziomie instytucji Unii Europejskiej. Następnie, głos oddano Marie Nougier z International Drug Policy Consortium, która w poprzedniej kadencji przewodniczyła grupie „WG2 – Relations with International Institutions”. Trzeci przemawiał Marcus Keene (Ana Liffey Drug Project), który przedstawił raport z działalności grupy „WG3 – Civil Society Involvement with National Drug Policy”.
Ostatni wystąpił Matej Kosir z Institute for Research and Development “Utrip”, zastępujący nieobecnego przewodniczącego grupy „WG4 – Minimum Quality Standars” Dave’a Liddela (Scottish Drug Forum).
Po przedstawieniu raportów, Forum wybrało przewodniczących i składy Grup Roboczych:
1. WG on the EU Drug Strategy and Action Plan
Na przewodniczącą została wybrana Iga Kender-Jeziorska z węgierskiej organizacji Youth Organisations for Drug Addiction. W grupie, obok Polskiej Sieci Polityki Narkotykowej, znalazły się takie organizacje jak APDES, AIDES, Right’s Reporter Foundation czy European Forum for Urban Security.
Grupa zajmie się m.in. ewaluacją i wsparciem we wdrażaniu przepisów wspólnotowych, np. EU Action Plan on Drugs 2017-2020, opracuje również co najmniej cztery „case studies” dotyczące pozytywnych przykładów działań/programów społeczeństwa obywatelskiego z państw członkowskich, które mogą stanowić inspirację i wzór dla innych krajów.
2. WG on institutional relations of the EU and international structures
Przewodniczącą została Marie Nougier. Grupa skoncentruje się na prowadzeniu dyskusji na poziomie ONZ i przyczyni się do przygotowania stanowisk UE przed ministerialnym spotkaniem wysokiego szczebla ds. narkotyków, który odbędzie się w Wiedniu w marcu 2019 r.
Grupa podjęła się również opracowania dokumentu nt. nowych zasad dotyczących konopi indyjskich, w oparciu m.in. o regulacje prawne Kanady.
3. WG on civil society involvement
Przewodniczącą została Katrin Schiffer (Corralation – European Harm Reduction Network). Grupa będzie kontynuować działania mające na celu zwiększenia zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego na poziomie UE i krajowym.
Członkowie grupy przeprowadzą szkolenia skierowane do niektórych NGO, mające na celu likwidację luk i zaproponowanie rozwiązań problemów związanych z politykami narkotykowymi na poziomie krajowym i lokalnym.
Ponadto, grupa zapowiedziała organizację dialogu politycznego między społeczeństwem obywatelskim a decydentami. Konferencja na temat zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego w politykę narkotykową zostanie zorganizowana w Brukseli w listopadzie, dzień po następnym posiedzeniu plenarnym European Civil Society Forum on Drugs (CSF).
4. WG on quality standards of demand/harm reduction programs
Przewodniczącym został Matej Kosir. Grupa pracuje obecnie nad ankietą mającą na celu ocenę wdrażania standardów jakości przyjętych przez Radę UE. Przeprowadzą oni badanie dotyczące wykonalności wdrożenia tych norm i ocenią główne wyzwania w praktyce.
Grupa planuje również opracować przyjazne dla użytkownika wytyczne dla organizacji pozarządowych dotyczące tego, jak zapewnić wdrażanie standardów jakości w ich codziennej pracy.